Sprawcy, Wykonawcy, Pomocnicy. Jak rodzi się zło?
- Kto jest odpowiedzialny za zbrodnię? Ten, który wydał polecenie lub niedwuznaczną sugestię jej dokonania, czy ten kto pociąga za spust, umieszcza w komorze gazowej cyklon „B”, trzyma w ręce maczetę? A może ten kto przyczynia się do powstania warunków politycznych i prawnych umożliwiających czynienie zła? Jak oceniać tych, którzy – by zwiększyć szansę swojego przetrwania – poświęcają życie innych?
Odpowiedzialnych za zbrodnie podzielić można na co najmniej trzy, czasem przenikające się, grupy: podejmujących decyzje/wydających rozkazy oraz tzw. sprawców wykonawczych i ich pomocników. Zachowania bardziej lub mniej gorliwych wykonawców rozkazów rozpościerają się w szerokim spektrum między odmową i sabotowaniem wykonywania poleceń, przez oportunizm i lojalność wobec władzy, po nadgorliwość.
Rodzą się tu zawsze pytania o skalę odpowiedzialności za zbrodnie, a także genezę i mechanizmy powstawania oraz rozprzestrzeniania się zła. I właśnie o tym dyskutowali uczestnicy IX Ogólnopolskiej konferencji Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa XX wieku. SPRAWCY, WYKONAWCY, POMOCNICY. JAK RODZI SIĘ ZŁO?
W trzydniowej konferencji wzięło udział ponad 120 uczestników, którzy reprezentowali 19 uniwersytetów i uczelni wyższych oraz miejsca pamięci i organizacje pozarządowe z całej Polski. Wygłoszono 53 referaty.