Odpowiedzialność biernych
Redakcja naukowa: Alicja Bartuś
Recenzenci: dr hab. Dorota Sula, dr hab. prof. UAM Piotr Forecki
Korekta: Kamila Drabek
Projekt okładki: Tomasz Bocheński
Skład: Words and dots Barbara Daczyńska
Wsparcie techniczne: Aleksandra Bielska
Wydawca: Fundacja na Rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu ISBN: 978-83-64554-49-0
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im.Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie ISBN 978-83-8084-745-3
Oświęcim 2021
Spis treści
II. BIERNOŚĆ. STUDIA PRZYPADKÓW Maria CIESIELSKA: „Wyodrębnieni” – obojętność czy ciche przyzwolenie środowiska lekarskiego na eliminację Żydów z Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej? Anna CZOCHER: Bierność i postawy wobec zaangażowanych we wspomnieniach dotyczących okupacji niemieckiej (1939–1945) Robert SZUCHTA: Dzieci – postronni obserwatorzy uczestniczący Zagłady i ich powojenna pamięć Tomasz CEBULSKI: Od triady Hilberga do pamiętnika Feliksa Rzeczyńskiego Jolanta WRÓBLEWSKA: Padlina idzie do kina! Fenomen zakazanego kina w czasie wojny III. GRANICE BIERNOŚCI Marcin OWSIŃSKI: Bierność, odwaga i upadek nazistki: przypadek Erny Beilhardt, nadzorczyni SS z KL Stutthof Martyna GRĄDZKA-REJAK: Strach a postawy, zachowania i strategie kobiet zamkniętych w ZAL/KL Plaszow służące przetrwaniu Marta GRUDZIŃSKA: Grypsy pisane TAM i WTEDY. Zagłada Żydów na Majdanku widziana oczami Polaków Michał KOWALSKI: Odpowiedzialność biernych na „zatrutej ziemi” Tomasz GLINIECKI: Paradoksy uwolnienia ostatnich więźniów KL Stutthof przez żołnierzy Armii Czerwonej IV. BIERNOŚĆ A ODPOWIEDZIALNOŚĆ Jolanta AMBROSEWICZ-JACOBS: Manifestacje międzypokoleniowej i wielokulturowej odpowiedzialności wobec Zagłady we współczesnej Polsce Joanna LUBECKA: Bierność a niewiedza. Co Niemcy wiedzieli o Zagładzie? Relacja z badań międzynarodowych Alicja BARTUŚ: Przyczyny bierności wobec zła. Wiedza jest kluczem, ale suche fakty nie czynią aktywnym. Wnioski z badań (2016–2019) Yaron Karol BECKER: Odpowiedzialność biernych w Izraelu
Z recenzji:
dr hab. Dorota Sula: Bywa, że człowiek musi opowiedzieć się za lub przeciw, zareagować, dokonać wyboru, bo dzięki temu może zapobiec złu. Dobrze, gdy znajduje w sobie tyle siły i odwagi, by to zrobić. Wtedy jest szansa, że powstrzyma zło, które może prowadzić do katastrofy. Ukazują to historie bohaterów niniejszej publikacji. Tym razem badacze reprezentujący różne dyscypliny naukowe przedmiotem refleksji uczynili bierność, obecną w życiu społecznym zarówno w czasach pokoju, jak i w czasie wojny. Co sprawia, że jesteśmy bierni? Kiedy z powodu obojętności stajemy się współsprawcami? Czy bierność wynika z sympatyzowania ze sprawcami? Czy empatię da się wykształcić i pobudzać odpowiednią edukacją? To tylko niektóre z pytań, na które szukają odpowiedzi autorzy publikacji. Skupiają się na historii II wojny światowej, Zagładzie i obozach koncentracyjnych, a przecież cały czas nie możemy wyzbyć się wrażenia, że opisują także nas i naszą rzeczywistość.
