prof. Grzegorz Gorzelak: Praca i odpowiedzialność
Jesteśmy rozdarci między dwiema tradycjami: romantyczną i pozytywistyczną. Znacznie częściej pozostają one w konflikcie niż się uzupełniają, wzajemnie wzmacniają. Osobiście rozdarcia tego nie czuję: jednoznacznie odpowiadam się - i emocjonalnie, i intelektualnie - za podejściem pozytywistycznym. Patriotyzm to praca, obowiązek i odpowiedzialność. Nawet wtedy, gdy uważamy, że państwo jest „nie nasze”. Lekarz–patriota – leczy chorych, nawet gdy sprzeciwia się władzy rządowej. Tramwajarz bezpiecznie kieruje tramwajem, nawet nie lubiąc rządzących właśnie komunistów, konserwatystów, łamiących konstytucję, prowadzących zgubną politykę gospodarczą itd. Dla kraju trzeba pracować, a nie ginąć za kraj. Owszem, są momenty, gdy trzeba się złu sprzeciwić nawet za cenę własnej wolności czy kariery. Ale na co dzień trzeba pracować dla własnego społeczeństwa – nawet nie będąc dumnym z przynależenia do niego.
